در ابتدای جلسه ، زهرا رضایی ، مدیر باشگاه تازه تأسیس وبلاگ نویسان تهران به ذکر اهداف و وظایف این باشگاه پرداخت . وی عمده ترین فعالیت های این باشگاه را ، آموزش و تشویق شهروندان به وبلاگ نویسی ، حمایت از پایان نامه های مرتبط با وبلاگ ، تشکیل کانون های وبلاگ نویسان و تولید و عرضه ی محتوا برای نویسندگان وبلاگی ، عنوان کرد .

سپس ، حجة الاسلام احمد نجمی ، در توضیحاتی راجع به ضرورت شکل گیری دفتر توسعه ی وبلاگ های دینی گفت : عده ای از محصلان حوزه ی علمیه ی قم که با تأثیر شگفت آور وبلاگ در بیان و جلب نظرات ، آشنا شده بودند با توجه به این که فعالیت دینی ، باید با شناخت فعالان ، از عرصه ی دین همراه باشد ، به فکر تأسیس این دفتر افتادند  و پس از طی آموزش های فنی و محتوایی ، این نهاد ، از سال گدشته ، رسماً فعالیت خود را آغاز کرده است .

در ادامه ی این جلسه ، محمد صادق افراسیابی روزنامه نگار و پژوهشگر در حوزه وبلاگ ، به دسته بندی موضوعی این مقوله پرداخت و وبلاگ ها را به پنج دسته ی اطلاع رسانی ، سرگرم کننده ، آموزشی ، تجاری و همچنین وبلاگ های تبلیغی تقسیم بندی کرد .

افراسیابی ، گفت : دسته ی پنجم ، یعنی وبلاگ های تبلیغی ، که موضوع بحث امروز ما است در واقع به وبلاگ هایی اطلاق می شود که در حوزه  دینی یا سیاسی به تبلیغ عقاید و نظرات خود یا گرو های حامی خود می پردازند .

وی با توجه به متفاوت بودن برداشت ها از وبلاگ دینی ، بر لزوم ارایه ی تعریفی صریح و مشخص از این نوع وبلاگ ، تأکید کرد .

عبدالرحیم سعیدی راد ، اولین تعریف را از وبلاگ نویسی دینی با این عبارت که ، وبلاگ یک صفحه ی شخصی است آغاز کرد و گفت : اگر فردی در این صفحه ی شخصی ، دغدغه های دینی داشته باشد ، طبیعتاً ، آین موضوع  به طور آشکار یا ضمنی ، در نوشته هایش بروز خواهد یافت و چنین وبلاگ هایی را حتی اگر مستقیماً به مقوله ی دین نپردازند می توان وبلاگ دینی نامید .

آرش شفاعی ، روزنامه نگار و نویسنده نیز ، در تکمیل نظرات سعیدی راد با توجه به این که وبلاگ ، یک رسانه است گفت : ما در هر رسانه ای ، به دو شیوه ی ضربه ای با اثرات کوتاه مدت و نرم و غیر مستقیم  اغلب با اثر عمیق تر در انعکاس اخبار و عقاید مواجه ایم . وی ادامه داد : با توجه به بعد هنری و نقش خلاقیت در وبلاگ نویسی ، کسی می تواند در این حوزه ، موفق شود که نگاه سخت و مستقیم نداشته باشد زیرا پرداخت غیر مستقیم ، مستلزم دیدی هنرمندانه است . یعنی شخص باید بتواند بر اساس ظرفیت تولید فرهنگی خود به بیان دغدغه های دینی بپردازد . در نهایت ، هر دو گروه این وبلاگ ها ، در شمار وبلاگ های دینی قرار می گیرند .

حجة الاسلام و المسلمین حمید حسینی ، رئیس دانشکده ی مجازی علوم حدیث و مشاور آی تی سازمان ملی جوانان نیز ، در تعریفی از وبلاگ نویسی دینی گفت : اگر امور منتسب به دین به معنای منطبق بر دین باشد ، وبلاگ های علمی و سرگرمی هم که از مبانی دینی تخطی نکنند ،  وبلاگ های دینی هستند ، اما اگر وبلاگ ، در راستای اهداف و رسالت های دینی تعریف شود ، علی رغم این که لزومی بر مستقیم و چکشی بودن محتوای آن نیست اما در ظاهر باید مشخص باشد که وبلاگ ، یک هدف دینی دارد.

رئیس دانشکده ی مجازی علوم حدیث ، با اعلام این که ، ما در وبلاگ نویسی دینی ، همان اندازه که نیاز به محتوای غیر مستقیم و جذاب داریم ، به کارهای جدی و مستقیم نیز باید بپردازیم گفت : در حال حاضر ، وبلاگ بهترین عرصه ی غیر رسمی برای این قبیل فعالیت هاست اما ظرفیت های فنآوری اطلاعات در راستای این اهداف ، به وبلاگ محدود نمی شود .

مدیر باشگاه وبلاگ نویسان تهران نیز در خصوص تعریف وبلاگ نویسی دینی گفت : یکی از دلایلی که ما تعریف های متفاوتی از این پدیده ، داریم به  برداشت های مختلف و تضارب آرا در دین برمی گردد ، اما اگر بتوانیم دین را مثلاً با اخلاقیات هماهنگ کنیم ، هر وبلاگی که مسایل اخلاقی را رعایت کرده باشد یک وبلاگ دینی است .  

حجة الاسلام  نجمی نیز ، طبق تعریف دفتر وبلاگ های دینی ، هر وبلاگی را که به نوعی ، مفاهیم و پیام های اخلاقی و دینی را به مخاطب ارایه کند یک وبلاگ دینی دانست .

افراسیابی در ادامه ی صحبت نجمی اظهار داشت : در یک وبلاگ دینی ، علی رغم این تعاریف ،به هر حال باید رنگ و نماد دینی هم مشهود باشد و نمی توان هر وبلاگی را که از محدوده های اخلاقی خارج نشده است یک وبلاگ دینی نامید .

وی برخی تعاریف باز ارائه شده در جلسه را ناشی از برخی آفاتی دانست که وبلاگ نویسان مذهبی بدان دچار شده اند ، و ما می خواهیم با ارائه اینگونه تعاریف در حقیقت اشتباهات وبلاگ نویسان دینی را جبران کنیم.

افراسیابی زبان و لحن غیر مناسب و همراه با تعصب و احساسات را ، یکی از زمینه های آسیب شناسی وبلاگ های دینی عنوان کرد و دلیل آن را هم فهم ناقص و یا نادرست کسانی از دین دانست که می خواهند به تبلیغ دین بپردازند اما سیره ی ائمه ی اطهار را که رابطه ی مناسب با مخاطب است در خود پرورش نداده اند .

همچنین ، معصومه شهبندی ، دانشجوی ارتباطات دانشگاه تهران لزوم وبلاگ نویسی دینی را در صورتی دانست که دین تبدیل به دغدغه ی شخصی فرد شده باشد و ناخودآگاه ، از ذهن او تراوش کرده باشد نه این که به خاطر حمایت عده ای ، به این مبحث پرداخته باشد . شهبندی در خصوص آسیب شناسی وبلاگ های دینی نیز ، رعایت نکردن ایجاز  را در این نوشته ها ، یکی از علل اصلی موفق نبودن آن در برقراری ارتباط با خواننده،  عنوان کرد .

در ادامه ی گفتگو راجع به آسیب شناسی وبلاگ های دینی ، آرش شفاعی ، گفت : گاهی پیام نادرست یا پیامی ضعیف که نتواند مقصود خود را به مخاطب منتقل کند ، به جای برداشتن شبهات دینی ، به این شبه ها دامن می زند . در این حالت گرم کردن این تنور ممکن است به ضرر مخاطب و مبلغین مذهبی تمام شود .

سعیدی راد یکی دیگر از آسیب های این نوع نوشته ها را در وبلاگ ها ، مشخص نبودن هدف دانست و گفت : باید دید یک وبلاگ خود را مأمور تبلیغ دین می داند یا صرفاً ، به دلیل دغدغه های شخصی به دین پرداخته است .

سپس نجمی ، معاون دفتر توسعه ی وبلاگ های دینی ، درباره ی تعریف شفاعی از وبلاگ های دینی گفت : ما در بسیاری از موارد ، در وبلاگ های تخصصی دینی و برای مخاطب خاص ، می نویسیم و در این صورت نمی توان و لزومی ندارد که مباحث ، به شکل غیر مستقیم بیان شود .

اما شفاعی با مخالفت با نظر نجمی گفت : از آن جا که وبلاگ یک رسانه است و رسانه ی بی مخاطب ، تک گویی در خلا است ، و همچنین از این لحاظ که  باید تمایزی بین یک کتاب تخصصی یا تحقیق دانشگاهی با یک دست نوشته ی اینترنتی باشد ، جذب مخاطب حتی به طور خاص ، مشروط بر این است که نویسنده ، بتواند از تمام امکانات فضای سایبر به درستی استفاده کند ، که این یک کار رسانه ای و مبتنی بر شیوه های رسانه ای است نه شیوه های جدی و تخصصی .

وی یکی از آسیب های وبلاگ نویسی دینی را ،  این مسئله دانست که در صورت حمایت نهاد ها و دولت ، نویسنده را از « خود » بودن جدا سازد و وارد دغدغه هایی مانند چگونه نوشتن برای مقبولیت بیشتر کند .

این روزنامه نگار ، یکی دیگر از این آفت ها را ، توانایی نداشتن در استفاده از موضوع های جذاب و بحث بر انگیز دینی ، عنوان کرد .

سعیدی راد نیز ، اضافه کرد : اگر وبلاگ را یک پازل در نظر بگیریم ، یقیناً یکی از قطعه های اصلی آن ، همین مستقیم گویی است ، اما از آن جا که وبلاگ ، معرف هویت و شخصیت افراد است سیوه ی بیان مطالب در آن نیز ، باید به فراخور آن شخص ، متفاوت باشد تا تأثیر مطلوب را بر مخاطبش بگذارد .

وی یکی دیگر از آسیب های جدی وبلاگ نویسی دینی را از یک سو ضعیف بودن نویسندگان آن ها در برقراری ارتباط و تعامل دوستانه با مخاطب و از طرف دیگر ، استمرار نداشتن وبلاگ نویسی منظم آنان ، عنوان کرد که باعث می شوند به مرور مخاطب خود را از دست بدهد .

حجة الاسلام حسینی نیز در این خصوص گفت : یکی از آسیب های اصلی تبلیغ دینی چه در وبلاگ ها و چه خارج از آن ، طولانی و خسته کننده شدن مباحث تخصصی برای مخاطب عام است ، هر چند باید به این مطلب هم توجه کرد که جذب مخاطب به قیمت عوام زدگی و برخورد های احساسی و سطحی نگری در بیان نظرات دینی نباشد .

وی یکی از کارهایی را که می تواند از آفت های وبلاگ نویسی دینی بکاهد ، بیان غیر مستقیم مباحث دینی البته نه در حوزه های تخصصی بلکه در امور ترویجی و تبلیغی دین دانست .

محمد صادق افراسیابی نیز ، نگاه فنی داشتن به اینترنت را به طور کلی از آفت های جدی وبلاگ نویسی برشمرد و گفت : ما در فضای مجازی ، هنوز  نتوانسته ایم برای یک گفتمان ساده ، فرهنگ سازی کنیم .

و در پایان ، زهرا رضایی به این نکته اشاره کرد که سازمان های اسلامی و دولتی نیز بهتر  است به جای دخالت در جریاان های اینترنتی ، تنها محتوا را تولید کنند و در اختیار طلاب علاقه مند قرار دهند تا ضمن حمایت از آن ها در ادامه ی وبلاگ نویسی دینی ، مستقیماً وارد این حیطه نشوند .

گزارش تصویری نشست از ایکنا