سفارش تبلیغ
صبا ویژن

اعتکاف

پنج شنبه 85 مرداد 12 ساعت 2:0 صبح

 

یکى از سنتهاى حسنه و مستحبات اسلامى که پس از پیروزى انقلاب اسلامى احیاء شد، اعتکاف است که از 13 رجب به مدت سه روز برگزار می شود. اعتکاف عهد مودت و میثاق مجدد با پروردگار است، اعتکاف، بستر مناسب اندیشه ، تفکر و خردورزى و تلاشى است ‏براى اینکه انسانهاى فرو رفته در غرقاب روزمر‏گى‏ها از فضاى پر التهاب روزانه به سوى‏"خویش‏" و "خداى خویش‏" بازگردند، در واقع اعتکاف محو خودخواهی در امواج بلند خداگرایی است .

اعتکاف سنت اسلام است، سنت اسلام ناب محمدی. عاشقان واله و شیدا در سیزدهم، چهاردهم و پانزدهم ماه رجب، پرده نشین وادی سلامت گشته و در کوثر بخشایش جان و تن شسته و صورت و سیرت از پلیدی و رذیلت می زدایند.

مؤمنان در این ایام، مرغ جان را در حریم امن دوست به پرواز آورده و با دلی لبریز از ذکر و دعا، به ضیافت رب الارباب بار یافته و سر بر آن آستان بی نیاز می سایند تا یار که را خواهد و توفیق که را باشد.

اعتکاف، آمیزه ای از چند عبادت با فضیلت است. روزه که خود عبادتی ارزشمند است از شروط اعتکاف محسوب می شود . حضور در مسجد و خواندن نماز هم شرط آن است. عاکف سه روز در مسجد جامع مقیم می شود و جز برای ضروریات، کوی دوست را ترک نمی گوید. خود را از حرام  باز می دارد تا با تمرین بندگی، جهاد با نفس را بیازماید. اعتکاف عهد مودت و میثاق مجدد با پروردگار است.

اعتکاف از زبان کاملان

رسول اکرم (ص) فرمود: "اعتکاف، در ده روز از روزهای رمضان، معادل دو حج و دو عمره است".
همچنین فرموده اند: "اعتکاف از روی ایمان و اخلاص باعث آمرزش گناهان گذشته می شود". هم ایشان گفته اند: "فرد معتکفی که کلیه گناهان را ترک کند؛ به او همچون کسی که همه کارهای پسندیده را انجام داده، پاداش می دهند". و در جای دیگر نیز از ایشان نقل است: "خداوند متعال در هر روز صد و بیست رحمت بر خانه کعبه نازل می فرماید، شصت رحمت از آنِ طواف کنندگان، چهل رحمت از آن معتکفان و بیست رحمت از آن تماشاگران است".

 

سخنی از سید بن طاووس

"بدان که اوج و کمال اعتکاف، آن است که، انسان عقل و دل و دیگر اعضای بدنش را تنها بر اعمال صالح وقف کند و آنها را بر درگاه خداوند و اراده مقدس او حبس نماید. معتکف باید فکر و جان و اعضای خود را با افسارهای مراقبت، به خوبی مهار و از چیزهایی که روزه دار باید از آن بپرهیزد، کاملاً خودداری کند. بلکه، دقت و مراقبت معتکف، باید به مراتب بیشتر از روزه دار باشد؛ زیرا او هم روزه دار است و هم معتکف و هر معتکفی خود را ملزم نموده است که با تمام وجود به خداوند متعال روی آورد و رویگردانی و غفلت از حق را یکسره کنار نهد. بنابراین هرگاه معتکف، نور عقل و جانش به غیر خدا مشغول شود یا عضوی از اعضای بدنش را در کاری که طاعت پروردگار نیست به کار گیرد؛ به همان میزانی که غفلت نموده یا کوتاهی کرده از حقیقت و کمال اعتکاف خود، کاسته است." هم او می گوید: "معتکف، نباید محل اعتکاف را ترک کند؛ مگر آن که ضرورتی پیش آید. بر فرض که چنین شد و از مسجد، بیرون رفت، باید در طول رفت و آمد؛ اعضا و جوارحش را به خوبی حفظ کند و به پیمان و اخلاصی که با خداوند بسته پایبند باشد. در این صورت خداوند، نیز به شرط و عهد خویش وفا خواهد کرد که "اوُفُوا بِعَهدی اوفِ بِعَهدِکُم وَ ایای فَارهَبون".

تعریف اعتکاف :

اعتکاف، در لغت ‏به معناى توقف در جایى است و در اصطلاح احکام ،عبارت است از ماندن در مسجد به قصد عبادت خداوند، با شرایطى خاص .

اقسام اعتکاف :

اعتکاف بر دو قسم است، مستحب و واجب، که در اصل، یک عمل مستحبى است، ولى ممکن است‏ بدلیل نذر ، عهد و یا قسم واجب شود.

زمان اعتکاف :

در طول سال ، هر زمانى که انسان بتواند، حداقل سه روز در مسجد بماند و روزه بگیرد صحیح است ، ولى بهترین زمان براى اعتکاف ماه مبارک رمضان است.

شرایط معتکف :

عقل(از دیوانه صحیح نیست) ، ایمان ( از غیر مؤمن صحیح نیست) ، قصد قربت.(هر گونه ریا و خود نمایى، اعتکاف را باطل مى‏کند) ، روزه دارى در ایام اعتکاف ، اجازه گرفتن از کسى که اجازه او لازم است.

شرایط اعتکاف :

از سه روز کمتر نباشد ، در مسجد جامع باشد ، ادامه ماندن در مسجد و خارج نشدن از آن.

نیت اعتکاف :

اعتکاف، مانند سایر عبادات، باید با نیت و قصد قربت‏ باشد و هر گونه ریا و خود نمایى و قصد غیر الهى آنرا باطل مى‏کند.

مدت اعتکاف :

مدت اعتکاف حداقل سه روز است و در کمتر از آن صحیح نیست ولى در زیاده حدى ندارد.ولى اگر پنج روز معتکف شود،روز ششم را نیز واجب است ‏بماند، بلکه بنابر احتیاط واجب، هرگاه دو روز اضافه کرد، روز سومش هم باید بماند،پس اگر هشت روز معتکف شد،روز نهم هم واجب است.

مکان اعتکاف :

اعتکاف تنها در مسجد صحیح است، بنابر این اگر کسى در خانه خود یا در تکیه، حسینیه یا در حرم معتکف شود صحیح نیست و از مساجد نیز تنها در مساجد جامع اعتکاف صحیح است.

غفلت از"خود" و "خداى خود"، بستر مرگ ارزشهاى انسانى و نقطه سقوط از پایگاه بلند خردورزى و عشق عرفانى و عامل پیوستن به زندگى پست و حیوانى است.

اعتکاف، بستر مناسب اندیشه ، تفکر و خردورزى است. اعتکاف، تلاشى است ‏براى اینکه انسانهاى فرو رفته در غرقاب روزمر‏گى‏ها از فضاى پر التهاب روزانه به سوى‏ "خویش‏" و "خداى خویش‏" باز گردند.

اعتکاف زمینه توبه و بازگشت است. بازگشت‏ به قرآن و معنویت، بازگشت ‏به دعا و استمداد از عالم غیب، بازگشت از"خودمدارى‏" به‏ "خداگرایى‏" ، شک نیست آنها که مسئولیتهاى حساس ‏تر و بزرگترى دارند، بیش از دیگران به اعتکاف و خودسازى نیاز دارند.

بى‏ جهت نیست که شخص رسول الله (ص) پس از هجرت، همه ساله دهه اول یا دوم و گاه هر دو دهه و در سالهاى آخر زندگى به طور منظم دهه سوم ماه مبارک رمضان را به‏" اعتکاف" مى‏ پردازد و به همه دست ‏اندرکاران و کارگزاران و رجال سیاسى و اجتماعى درس معنویت گرایى و ذکر و نیاش و روزه و تلاوت قرآن مى ‏دهد.

اعتکاف، توقفى ناآگاهانه در مسجد نیست. صرف درنگ و مکث و"حبس خویشتن" در مسجد، بدون عشق به عبادت و قصد قربت نیست.


نوشته شده توسط : دفتر توسعه وبلاگ دینی

نظرات دیگران [ نظر]